Każdy z nas zna niezbyt trafne porzekadło: „Dzieci i ryby głosu nie mają”. Co w sytuacji, gdy brak głosu dopada także osoby dorosłe? Przeczytaj tekst i dowiedz się, czym jest utrata głosu, jak się z nią uporać.
Wśród wielu rodzajów zaburzeń mowy (np. jąkanie, afazja, alalia czy dysglosja), bezgłos jest skrajnym zaburzeniem głosu. Jego pojawienie się oznacza, że funkcja fonacyjna krtani jest kompletnie zachwiana. Zasadniczo wyróżniamy dwie główne przyczyny powstawania afonii: organiczną i czynnościową (zwaną też histeryczną lub psychogenną). Pierwsza odnosi się do dysfunkcji somatycznych – na poziomie ciała, natomiast druga dotyczy reakcji psychicznych. Oba typy schorzenia mogą powstawać nagle lub rozwijać się systematycznie, przez pewien okres czasu.
Bezgłos organiczny jest objawem patologii krtani lub choroby innych narządów. Wśród jego przyczyn możemy wymienić: brak wibracji fałdów głosowych, otwarcie fonacyjne fałd głosowych, dysfunkcje unerwienia ośrodkowego i obwodowego krtani oraz brak okoliczności do tworzenia podgłośniowego zbiornika powietrza. Przykładami powodów, dla których możemy zaniemówić są: zapalenia fałdów głosowych, porażenia nerwów krtaniowych, wrodzone wady krtani, guzy łagodne i złośliwe krtani, urazy krtani, porażenie nerwu błędnego, obrzęki strun głosowych lub choroby mięśni, np.: miastenia, uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Do objawów tego typu bezgłosu zalicza się zaburzenia funkcji fonacyjnej, obronnej i oddechowej. Jak leczyć ten rodzaj afonii? W powrocie do zdrowia przydatne będą: farmakologia, rehabilitacja głosu, fizykoterapia, protezy głosowe czy operacje fonochirurgiczne.
Na wystąpienie afonii organicznej w szczególności narażeni są ludzie, którzy z racji swojej pracy zawodowej mówią dużo i głośno – nauczyciele, wykładowcy, lektorzy itp. W ich przypadku arcyważna jest profilaktyka. Kluczowym będzie trening emisji głosu i sposobu oddychania. Nie obejdzie się także bez sprawdzonych metod na regenerację narządu głosu. Niezawodne w tym względzie są regularne płukanki, ziołowe suplementy diety oraz inhalacje.
Bezgłos czynnościowy jest jednostką chorobową. Pacjent, który się z nim zmaga potrafi mówić tylko szeptem. Przyczyną jego powstania są istotne zdarzenia odciskające swoje piętno na naszej psychice (np. rozwód, śmierć dziecka lub współmałżonka, wypadek komunikacyjny), zaburzenia nerwicowe, napięcia i nagły stres lub konflikty interpersonalne. Z tych przyczyny głos odbiera najczęściej kobietom w młodym i średnim wieku oraz młodym mężczyznom. W tym przypadku zaburzona jest funkcja fonacyjna – obronna i oddechowa pozostają sprawne. W przypadku wystąpienia afonii na tle psychogennym stosuje się rehabilitację głosu oraz psychoterapię.
W obu przypadkach w powrocie do pełni możliwości głosowych przydatne będą zabiegi: galwanizacja – zabiegi elektrolecznicze; jonoforeza – wykorzystanie prądu stałego do wprowadzania do organizmu substancji aktywnych; elektrostymulacja – pobudzanie mięśni za pomocą elektrod podłączonych do źródła zasilania; inhalacje – ułatwiają wykrztuszanie wydzieliny i rozkurczają oskrzela.
