Ludzki organizm bywa fascynujący. Jego fizjologia jest często prosta i skomplikowana jednocześnie. Wciąż nie znamy wszystkich tajemnic jego funkcjonowania. Jednym z takich miejsc jest wnętrze żołądka.
Zastanawiamy się na przykład, jak to możliwe, że kwas solny nie robi krzywdy tkance tego narządu. Stężenie HCl w żołądku waha się od 50 do 80 proc. W warunkach zewnętrznych taki roztwór spowodowałby oparzenie każdej części ludzkiego ciała. W żołądku kwas rozpuszcza wszystkie organiczne cząstki pożywienia. Dlaczego więc ściany żołądka są odporne na jego działanie?
Prawidłowa warstwa śluzu chroni wnętrze żołądka przed kwasem
Prawidłowo funkcjonujący żołądek wytwarza milimetrową warstwę śluzu ochronnego, który skutecznie izoluje błonę śluzową. To w niej wytwarza się kwas i najważniejszy enzym żołądka – pepsyna. Co ciekawe, za trawienie odpowiadają enzymy, natomiast HCl mechanicznie rozdrabnia pokarm i usuwa niepożądane bakterie.
Jeśli układ pokarmowy nie funkcjonuje prawidłowo… Co może grozić nam ze strony HCl?
Dopóki warstwa śluzu poprawnie wyścieła ścianki żołądka, nawet duże ilości kwasu nie szkodzą temu organowi. Gorzej, gdy śluz wysycha – to wtedy dochodzi do perforacji i nadkażenia, przez co tworzą się wrzody żołądka. Innym niepożądanymi działaniem kwasu jest refluks, czyli cofanie się treści pokarmowej z kwasem do przełyku. Błona tego przewodu zostaje podrażniona, tworząc stan zwany potocznie zgagą. Za cofanie się treści pokarmowej odpowiada wadliwie działający zwieracz przełyku.
Jak minimalizować skutki w nadprodukcji kwasu żołądkowego?
Przy schorzeniach, których przyczyną jest nadprodukcja kwasu lub jego działanie w niepożądanych miejscach, należy zastosować substancje zobojętniające kwaśny odczyn lub blokujące wytwarzanie HCl. Pierwszy mechanizm wykorzystuje większość suplementów diety, reklamowanych jako środek na zgagę (Ranigast, Manti, Rennie), drugi sposób to zażycie inhibitorów pompy protonowej (IPP), do których należy kilka substancji, różniących się od siebie czasem działania. Jeśli zależy nam na szybkiej uldze, powinniśmy zastosować omeprazol, który jest substancją czynną w takich lekach jak Bioprazol czy Piastprazol. Dłuższy spokój w żołądku zapewni pantoprazol, zawarty w takich lekach, jak Controloc Control czy Contix.
