Fobia to jeden z głównych rodzajów diagnozowanego zaburzenia lęku. Osoba u której postawiono diagnozę zaburzenia lęku w postaci fobii cierpi na irracjonalny, nieuzasadniony silny lęk przed sytuacjami, zjawiskami, zwierzętami czy przedmiotami.
Fobia utrudnia choremu normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. W większości przypadków pojawiający się lęk niesie ze sobą poważne dolegliwości fizyczne. Zetknięcie się z czynnikiem wywołującym lęk w wielu przypadkach prowadzi do ataku paniki. Dochodzą do tego uciążliwe i niebezpieczne objawy fizyczne w postaci: zmian ciśnienia, uczucia duszności, drętwienia i paraliżu, silnego bólu, zaburzeń akcji serca, halucynacji, hiperwentylacji.
Rodzaje fobii
W zależności od czynnika wywołującego lęk, fobie dzielimy na :
- specyficzne- tzw. proste dotyczące lęku przed jedną rzeczą do których zaliczamy:.
- lęk przed zwierzętami,
- lęk mający związek ze środowiskiem naturalnym,
- lęki związanym z medycyną,
- lęk związany z konkretną sytuacją,
- fobie społeczne- odnoszą się do uczucia silnego lęku przed pojedynczymi sytuacjami społecznymi, podczas których może dojść do oceny przez innych. Silny lęk budzą przemówienia publiczne oraz szereg sytuacji podczas których osoba chora może być poddana ocenie bądź obserwacji otoczenia.
- agorafobia- zaburzenie lękowe dotykające głównie osoby młode przejawia się jako uczucie niepohamowanego, irracjonalnego lęku związanego z otwartą przestrzenią bądź miejscami, w których osoba chora nie ma kontroli nad sytuacją.
Leczenie fobii
Narastający zdiagnozowany lęk fobiczny może być śmiertelny w skutkach. W przypadku zdiagnozowanej fobii konieczna jest pomoc psychoterapeuty i/lub psychiatry. Nie są do końca znane przyczyny diagnozowanego lęku który występuje w postaci fobii. Nie istnieje również jedna skuteczna metoda leczenia. W przypadku leczenia agorafobii i fobii społecznych stosuje się farmakoterapię w połączeniu z psychoterapią. Do farmakologicznego leczenia lęku fobicznego stosuje się: benzodiazepiny, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki należące do grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny, odwracalne inhibitory MAO, Buspiron ,beta-adrenolityki.W leczeniu lęku specyficznego bardzo dobrze sprawdza się odpowiednio dobrana psychoterapia behawioralna bądź poznawcza.
Desentyzacja tzw. stopniowe odwrażliwianie jest to jedna z głównych technik leczenia zaburzeń lęku. Terapia lęku polega na stopniowym redukowaniu intensywności reakcji lękowych. Pacjent podczas sesji z psychoterapeutą ma możliwość konfrontacji z łagodniejszą wersją przyczyny jego niepokoju.
Kolejnym rodzajem techniki stosowanej w psychoterapii behawioralnej jest tzw. Flooding (zanurzenie). Polega ona na bezpośredniej konfrontacji z przyczyną lęku. Podczas konfrontacji dochodzi do pojawienia się silnych objawów. Objawy te jednak ustępują samoistnie a świadomość stawienia im czoła daje choremu poczucie siły i wiary w siebie. Kolejną techniką psychoterapii behawioralnej jest tzw. stopniowa ekspozycja. Polega ona na wielokrotnej i powtarzanej ekspozycji na dany czynnik lękowy. Stosowana jest do momentu wygaśnięcia reakcji lękowej na dany element. Technika poznawcza leczenia fobii specyficznych to nic innego, jak psychoedukacja pacjenta dotycząca wyjaśnienia przebiegu ataku lęku i przygotowanie odpowiedniej strategii myślenia i postępowania.